Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, makroekonomik görünüm, bakanlığın faaliyetleri, 2022 yılı Sayıştay denetim raporu, bakanlığın, Gelir İdaresi Başkanlığının, Özelleştirme İdaresi Başkanlığının ve Türkiye İstatistik Kurumunun 2022 yılı kesin hesabı ve 2024 yılı gider bütçeleri hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonunda bir sunum yaptı.
Bakan Şimşek burada yaptığı konuşmada, program ve bütçede yer alan hedefleri ile makro finansal istikrarı sağlayacaklarını, mali disiplini yeniden tesis edeceklerini, enflasyonu orta vadede tek haneye düşüreceklerini ve bu durumları kalıcı hale getirecek yapısal reformları hayata geçirdiklerini söyledi.
Şimşek, yüksek bütçe açıkları nedeniyle küresel borçluluğun artış eğiliminde olduğunu ifade ederek, “2023 yılında gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomilerde bütçe açığının GSYH’ye oranının sırasıyla yüzde 5,2 ve yüzde 5,5 olarak gerçekleşmesi beklenmektedir. Kamu borcunun GSYH’ye oranı ise gelişmiş ekonomilerde yüzde 112, gelişmekte olan ülkelerde yüzde 67 olarak tahmin edilmektedir” diye konuştu.
Şimşek, önümüzdeki 5 yılın sonunda gelişmiş ülkelerde borcun milli gelire oranının 4 puan, gelişmekte olan ekonomilerde ise 8 puan artmasının beklendiğini aktararak, bu durumun küresel görünüm üzerinde ilave risk oluşturduğunu kaydetti.
Türkiye’de daha dengeli, daha kapsayıcı ve sürdürülebilir yüksek büyüme ile kalıcı refah artışını hedeflediklerinin altını çizerek, “Türkiye ekonomisi, zorlu küresel koşullar ve jeopolitik gerginliklere rağmen 2022 yılında yüzde 5,5 büyümüştür. Bu yılın ilk yarısında asrın felaketi olan depreme rağmen yüzde 3,9’luk büyüme kaydedilmiştir. Ancak mevcut büyüme iç talep kaynaklı olup ekonomide yeniden dengelenme ihtiyacı söz konusudur” dedi.
“Kişi başı milli gelirin ise 14 bin 855 dolara yükselmesini hedefliyoruz”
İlerleyen dönemde net ihracatın pozitif katkıda bulunduğu daha dengeli bir büyüme hedeflediklerine dikkati çeken Şimşek, “Bu dönemde kalıcı fiyat istikrarını hedeflerken; yatırımları, istihdamı, üretimi ve ihracatı da önceliklendirmeye devam ediyoruz. Büyüme beklentimiz 2023 yılında yüzde 4,4; 2024 yılında ise yüzde 4’tür. Program dönemi sonunda yüzde 5 büyüme ile milli gelirin 1,3 trilyon doları aşmasını, kişi başı milli gelirin ise 14 bin 855 dolara yükselmesini hedefliyoruz” diye konuştu.
İstihdamın artmaya devam ederken işsizlik oranı tek haneye gerilediğini belirten Şimşek, “2023 yılı Ağustos ayında toplam istihdam yıllık 727 bin kişi artarak 32,1 milyon kişi ile tarihi yüksek seviyeye ulaşmıştır. Mevsimsel düzeltilmiş işgücüne katılım oranı yüzde 53,3; istihdam oranı yüzde 48,4 seviyesinde gerçekleşmiştir. Bu dönemde mevsimsel düzeltilmiş işsizlik oranı yüzde 9,2 ile 2014 yılı Ocak ayından bu yana en düşük seviyesine inmiştir. Program döneminde istihdam artışının yıllık ortalama 909 bin kişi olmasını öngörüyoruz” değerlendirmesini yaptı.
Fiyat istikrarının en önemli öncelikleri olduğunu söyleyen Şimşek, “Enflasyonu kalıcı olarak düşürmek ve fiyat istikrarını sağlamak için Merkez Bankası parasal duruşunu sıkılaştırmıştır. Politika faiz artışı, seçici kredi ve miktarsal sıkılaştırma tedbirleri ile desteklenmektedir. Önümüzdeki dönemde para, maliye ve gelirler politikası eşgüdüm içerisinde yürütülecek; üretim, rekabet ve verimliliği artırıcı yapısal reformlar hayata geçirilecektir” dedi.
“Vatandaşımızın alım gücünün korunması, sürdürülebilir büyüme ve kalıcı refah artışı için fiyat istikrarı ön koşuldur”
Şimşek, Orta Vadeli Program’da (OVP) 2023 yıl sonunda yüzde 65 olarak öngörülen enflasyonun, 2024’te yüzde 33, 2025’te yüzde 15,2’ye, 2026’da ise yüzde 8,5 düşmesinin beklendiğine vurgu yaparak, “Gayet iyi biliyoruz ki vatandaşımızın alım gücünün korunması, sürdürülebilir büyüme ve kalıcı refah artışı için fiyat istikrarı ön koşuldur. Yoğun çabalarımız bunu gerçekleştirmeye yöneliktir” diye konuştu.
Türkiye’nin 2022 yılında dünyada en çok turist ağırlayan dördüncü ülke olduğuna dikkati çeken Şimşek, “Bu yıl Ocak- Eylül döneminde turizm gelirleri yıllık yüzde 20 artarak yaklaşık 42 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu artışta, yürütülen pazar ve ürün çeşitlendirme politikaları ile tanıtım faaliyetleri etkili olmuştur. Turizm gelirlerinin 2023 yılında 55,6 milyar dolar, 2024’te ise 59,6 milyar dolar olmasını bekliyoruz” ifadelerini kullandı.
“Kamu maliyesi uygulamalarımızı şeffaf bir şekilde yürüteceğiz”
Mali disiplini yeniden tesis ettiklerini savunan Şimşek, “Program dönemi sonunda bütçemizde faiz dışı fazla vermeyi ve bütçe açığımızın milli gelire oranını Maastricht Kriterine uyumlu olarak yüzde 3’ün altında tutmayı hedefliyoruz. Tek seferlik deprem harcamaları hariç, bu oranın yüzde 2,1’e gerileyeceğini tahmin ediyoruz. Kamu maliyesi uygulamalarımızı şeffaf, tutarlı, öngörülebilir ve uluslararası normlara uygun bir şekilde yürüteceğiz” dedi.
“Mali disiplini tekrar tesis edip bütçe açığını düşürerek enflasyonla mücadeleye destek vereceğiz”
Maliye politikalarını para politikasıyla eş güdümlü yürüttüklerinin altını çizen Şimşek, “Mali disiplini tekrar tesis edip bütçe açığını düşürerek enflasyonla mücadeleye destek vereceğiz. Harcama alanlarını gözden geçirerek, kaynakların nitelikli büyümeye, ihracata ve istihdama katkı sağlayacak alanlara yönlendirilmesini sağlayacağız” değerlendirmesini yaptı.
İşçileri ve emeklileri enflasyona ezdirmediklerini iddia eden Şimşek, “Ezdirmeyeceğiz de. 2023 yılında çalışanlarımızın ve emeklilerimizin aylık ve ücretlerinde enflasyonun üzerinde artışlar yaptık ve alım güçlerini desteklemeye devam ettik. Çalışanlarımıza, Ocak ve Temmuz aylarında dönemsel zamma ilave oransal ve seyyanen artış yaparak, en düşük memur maaşını 22 bin liraya yükselttik. Böylece 2023 yılında en düşük memur maaşındaki artış oranı yüzde 141,8; ortalama memur maaşındaki artış oranı ise yüzde 128,8 olmuştur. Emeklilerimize, 2023 yılı Ocak ve Temmuz aylarında dönemsel zamma ilave oransal artışlar yaptık” diye konuştu.
“Çalışanlarımızı ve emeklilerimizi enflasyona ezdirmedik ve bundan sonra da ezdirmeyeceğiz”
En düşük emekli aylığını 7 bin 500 liraya çıkardıklarını hatırlatan Şimşek, “Ayrıca emeklilerin bayram ikramiyelerini bin 100 liradan 2 bin liraya yükselttik. Emeklilerimize Kasım ayında da tek sefere mahsus olarak 5 bin lira ilave ödeme yapacağız. Asgari ücreti de 2023 yılında enflasyonun üzerinde yüzde 107,3 oranında artırdık. Özetle, çalışanlarımızı ve emeklilerimizi enflasyona ezdirmedik ve bundan sonra da ezdirmeyeceğiz” ifadelerini kullandı.
“Terörizmin finansmanı ile mücadele rejiminin güçlendirilmesine yönelik çalışmaları yoğun bir şekilde sürdürüyoruz”
Bakan Şimşek, mali suçlarla mücadelenin temel öncelikleri arasında olduğunu belirterek, “Sağlıklı bir finansal sistem, ekonomik büyüme ve kalkınma için hayati önem taşıyor. Bu nedenle suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanı ile mücadele rejiminin güçlendirilmesine yönelik çalışmaları yoğun bir şekilde sürdürüyoruz. İnceleme, araştırma, analiz ve değerlendirmeleri etkin bir biçimde yürütüyoruz” dedi.
“Ülkemizi gri listeden çıkarmak için çaba gösteriyoruz”
Mali Eylem Görev Gücü (FATF) tarafından paylaşılan rapora göre, Türkiye’nin 40 FATF standardının 39’u ile uyumlu olduğuna dikkati çeken Bakan Şimşek, teknik uyum kapsamında, hazırlıkları devam eden tek konunun kripto varlıklar ile ilgili çalışmalar olduğunu, bu konuda da gerekli çalışmalar nihai aşamaya getirdiklerini söyledi. Şimşek, “Bu kapsamdaki çalışmalarımızı artırarak devam ettirmeye kararlıyız. Uygulamada sağlayacağımız etkinlik ile ülkemizi gri listeden çıkarmak için çaba gösteriyoruz” dedi. Plan ve Bütçe Komisyonu, Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı kurum ve kuruluşların milletvekillerini bilgilendirmesi ile devam etti.
