İstanbul Gelişim Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü, Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü, İGÜSAM, TÜBİTAK, TASCA, MOKHA, ODAP ve Diplomasi Vakfı tarafından düzenlenen ve üç gün sürecek olan VIII. Uluslararası Orta Doğu Sempozyumu’nda 40’a yakın ülkeden akademisyenler ve araştırmacılar bir araya geldi. Orta Doğu coğrafyasının siyasal beklenti-belirsizlik sarmalının nedenlerine ışık tutulması hedeflenen sempozyum sonunda bir sonuç raporu yayınlanacak. Çıkan sonuçlar da kitapçık hâline getirilecek.
"4. Arap-İsrail çatışmasının başlangıcı"
Sempozyumda İsrail-Hamas çatışmalarını değerlendiren Dr. Öğr. Üyesi Ali Semin, 7 Ekim’i, Orta Doğu ve Filistin-İsrail sorunları açısından bir dönüm noktası olarak yorumladı. Saldırılar orta ve uzun vadeli devam ederse 4. Arap- İsrail çatışmasının başlangıcı olarak gördüğünü belirten Semin, “İsrail’in dünya üzerinde kurmuş olduğu psikolojik bir üstünlük var. Bunu da kara harekâtını başlatıp, başlatmaması üzerine kuruyor. Bu konuda dünyanın tek odak noktası budur” dedi.
“Ateşkes için girişimde bulunulmalı”
İnsani koridorun savaşın süreceğini gösterdiğini kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Ali Semin, “İnsani koridor, savaşın bitmesinin çok uzakta olduğu anlamını taşıyor. Çünkü ateşkes için çalışılsa bu koridora ihtiyaç duyulmaz. Dünyanın üç odak noktası var. İnsani koridor, kara harekâtı ve Hamas’ın elindeki rehineler. Ancak bunların içinde Gazzeli sivillerin katledilmesinin biran önce durdurulması yok. Aslında İnsani koridordan şu ana kadar 34 yardım tırı geçti. Ancak Gazze nüfusunun günlük ihtiyacı olan tır sayısı yüzdür. 22 Arap ülkesi ve 57 İslam İş Birliği Teşkilatı ülkesi insani koridoru bir zafer olarak ilan ediyor. Yapılması gereken, ateşkes için bir girişimde bulunmak. Fakat yapılan yalnızca kınamadır” diye konuştu.
“Birleşmiş Milletler işlevini tamamen kaybetti”
İsrail’in 1947’den itibaren Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin bütün kararlarını ve uluslararası hukuku ihlal ettiğini söyleyen Semin, “İsrail’in Gazze’ye saldırması için herhangi bir gerekçeye ihtiyacı yok. Gazze’ye 2005’ten 2023’e kadar bu beşinci saldırısı. Dolayısıyla uluslararası toplum, Birleşmiş Milletler, Arap dünyası, İslam İş Birliği Teşkilatı bu çatışmalarda işlevsiz kaldılar. Birleşmiş Milletler, muayyede uygulama işlevini kaybetmiştir. Artık ciddi anlamda bir reforma ihtiyacı var” şeklinde konuştu.
“İsrail kara harekâtının sonucu, topyekûn bir Orta Doğu savaşı demektir”
Kara harekâtının tüm Orta Doğu coğrafyasını savaşa sürükleyeceğini kaydeden Semin, “Kara harekâtı gerçekleşirse İsrail sadece Gazze ile savaşa girmeyecek aynı zamanda güneyde Gazze, kuzeyde Hizbullah, kuzeydoğusunda Suriye olmak üzere üç cephede savaşmak zorunda kalacak. İran da doğrudan dâhil olursa bölgemiz kapsamlı bir Orta Doğu savaşına sürüklenecektir. Şimdiki çatışmalar İslam ve Arap dünyasında Hamas ve İsrail arasında görülüyor. Ancak bu çatışmalar kara harekâtına dönüşürse Filistin-İsrail savaşına dönüşme ihtimali çok yüksek. Bu da topyekûn bir Orta Doğu savaşı demektir” dedi.
"İsrail’in korkularından biri Gazze tünelleri"
ABD’nin kara harekâtını önlemek için İsrail’in üzerinde ciddi bir baskı kurduğunu belirten Semin, “Orta Doğu’da herkesin eli tetikte ancak kimse savaşın sonucunu kestiremiyor. Bu noktadan baktığımda İsrail’in de kara harekâtı düzenlemesini uzak bir ihtimal olarak görüyorum. Ancak yerel olarak yapılabilir. İsrail hava saldırılarıyla Gazze’yi yerle bir ediyor. Ancak bu İsrail için yeterli değil. Çünkü Gazze’nin altında tüneller bulunuyor. 500 km’lik tüneller olduğu söyleniyor. İsrail’in korkularından biri de bu tünellerdir. Karayı kontrol altına alsa bile tünelleri kontrol etmek zor” ifadelerinde bulundu.
“Medeni dünyanın gözü önünde soykırım yaşanıyor”
Orta Doğu ve batılı ülkelerden birçok katılımcının olduğu sempozyuma ev sahipliği yapmaktan dolayı mutlu olduklarını belirten İstanbul Gelişim Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Bahri Şahin ise, "Filistin halkı dünyanın görmediği bir zulmü yaşıyor. Bu soykırım medeni dünyanın gözü önünde yaşanıyor. İnsanlık büyük bir imtihandan geçiyor. İnsan hakları, BM’nin ortaya koyduğu kurallar, savaş hukuku rafa kalkmış durumda. Sivillerin başlarına dört dakikada bir bomba düşüyor ve katlediyorlar. Bu saldırılar Büyük Orta Doğu Projesinin bir provası. Coğrafyamız yeniden şekillendirilmeye çalışılıyor. Bu noktada tepkimizi ortaya koyuyor, sessiz kalanları kınıyoruz. Sempozyumun başarılı geçmesini diler, barışın ve huzurun egemen olduğu bir dünya düzeni temenni ederim” dedi.
