Erzincan İliç’te Kanadalı Anagold Madencilik tarafından 2008’den beri işletilen Çöpler Kompleks Madeni, yıllar içerisinde aldıkları kapasite artışlarıyla birlikte sahasını genişletti. Başta Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) tarafından açılan davalara karşın proje iptal edilmedi.
Yıllarca işletilmeye devam edilen maden sahasında geçen sene 21 Haziran’da kaza meydana geldi. İçerisinde siyanür de bulunan karışımı taşıyan boruda saat 02.45’de hasar oluştu. Yaşanan bu sıkıntı 05.00 sularında tespit edildi. Hasarın devam ettiği 2 saat 15 dakikalık süre sonucunda Fırat Nehri’ne 20 metreküp siyanürlü karışım aktı.
Olayın ardından şirket yapılan tespitlerle karışımın içerisindeki siyanürün 8 kilogram olduğunu açıkladı. Ancak açılan davalar ve yapılan keşifler sonucunda nehire 80 kilogram siyanür karıştığı ortaya çıktı. Olayın ardından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı da devreye girdi. Bakanlık şirkete 16 milyon 441 bin TL para cezası kesti. Ayrıca “Tesiste ilave çevresel iyileştirme çalışmaları tamamlanıncaya kadar faaliyetin durdurulması” kararı verildi.
Söz konusu maden olayın üzerinden üç ay geçmesinin ardından yeniden faaliyete geçti. Yapılan itirazlara ve davalara karşın şirket kapasite artışı için 15 Haziran’da başvuru yaptı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın sisteminde yer alan bilgiye göre ise Anagold Madencilik’in projesine Erzincan Valiliği tarafından 16 Ağustos’ta ‘Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Gerekli Değildir’ kararı verildi. Bu onayla birlikte şirket bölgede bulunan 1.746 hektarlık maden sahasına 5.83 hektarlık bir bölüm daha ekleyecek.
Söz konusu maden aynı zamanda İliç’teki aktif bir fay hattı üzerinde bulunuyor. Uzmanların uyarılarına göre, en son 1766’da deprem olan bölgede yeni bir deprem için endişe duyuluyor. Siyanürün de içerisinde bulunduğu 66 milyon tonluk kimyasal havuzun deprem sırasında hasar alması durumunda kimyasalların Fırat Nehri’ne karışması bekleniyor.
Siyanür insan vücuduna girdikten sonra saniyeler içerisinde belirti gösterir ve dakikalar içerisinde de ölüme neden olur. En hafif düzeydeki siyanür zehirlenmesinde baş dönmesi, bulantı ve kusma gibi yan etkiler meydana gelir.
