Yükseköğretim için yurtdışına gitmek isteyen genç sayısı arttıkça, sahte içerik ve yanıltıcı reklamlarla öğrenci çekmeye çalışan danışman şirketler de çoğalıyor. Yurtdışında üniversite eğitimi için araştırma yapmaya başlandığında, bazı aracı şirketlerin ve yabancı üniversitelerin sitelerinde ilk göze çarpan cümleler, “Yurtdışında sınavsız üniversite okuma fırsatı”, “YÖK onaylı”, “Avrupa ülkelerinde geçerli mavi diploma”, “Sınav yok, puan yok, lise diploması yeterli” ifadeleri oluyor.
Uluslararası Eğitim Danışmanları Derneği Yönetim Kurulu üyesi Aslıhan Özenç, yurtdışındaki üniversitelere talebin inanılmaz biçimde arttığına dikkat çekerek “Çünkü öğrencilerin Türkiye’deki üniversite eğitiminin kalitesine güveni azaldı. İyi kalitede bir özel okula ödeyecekleri paranın, yurtdışında ödeyecekleri eğitim ücretinden yüksek olduğunu bildikleri için Avrupa’da, Kanada’da sıralamada ilk bine giren üniversiteleri tercih etmeye başladılar. Eğitim kalitesi ve maliyetlerin çok ciddi biçimde incelendiği bir dönemdeyiz” dedi.
Bu konudaki yanlış yönlendirmeler konusunda öğrencileri yıllardır uyardıklarını belirten Özenç, “YÖK bu gelişmeleri kendi internet sitesinden her yıl yenileyerek öğrencilere iletiyor. Fırsattan yararlanmak isteyen bazı aracı kuruluş olduklarını iddia eden kurumlar, öğrencilerin paralarını alıp yanlış tanıtımlar yapıyor. Daha sonra öğrenciler mağdur oluyor. Mağduriyet birkaç şekilde oluyor. Birincisi, okullar üniversite statüsünde olmayan kurumlar olabiliyor. YÖK sitesine bakılarak denklik var mı anlaşılabilir ama bu yeterli değil. Bütün okullar listelenmiş değil. Sistemden geçen, denklik verilmiş, ilk bine giren okullar otomatik olarak listede oluyor. Ama listede olmaması denk olmadığını göstermediği gibi olması da otomatik olarak denk olduğunu göstermiyor. Görülmemesi halinde panik olmadan YÖK’e başvurup sorulması lazım. YÖK yazılı olarak öğrenciye ‘denklik mevcut ama diplomasıyla başvuru yapması gerektiğini’ bildirecektir” ifadelerini kullandı.
(Aslıhan Özenç)
Öğrencilerin, diploma denkliği konusuna dikkat etmeleri gerektiğini vurgulayan Özenç, şu uyarılarda bulundu:
“Öğrenci, bir ülkenin kuralları dahilinde o ülkenin en iddialı üniversitelerine gidecek bir diploma alacaksa veya üst düzey eğitime geçebilecek ve bir diploma alabiliyorsa buna daha çok güvenmeli. Örneğin Amerika içinde kabul edilmeyen bir diploma, Türkiye için de kabul edilmeyecektir. Kontrolü sadece YÖK’ten değil başka üniversitelerden de yapabilirsiniz. Yani ‘Ben bu üniversiteden aldığım diploma ile sizde master, doktora yapabiliyor muyum?’ diye sormak gerek. Denenmiş, bilinen sistemlere güvenin. Bir başka tavsiye, öğrenciler doğrudan kayıt olmuyor, işlemi aracı kuruluşla yapıyorsa ‘Bu kuruluş kaç yıldır bu işi yapıyor?’, ‘Geçmiş öğrenci referansları nedir?’, ‘YÖK’le ilgili bilgisi nedir?’ gibi konuları araştırmaları, nasıl bir güvence altında olduklarını kontrol etmeleri gerekir. Lise denkliğini de bilmek lazım. Örneğin Hollanda, IB ya da AP programı alınmadıysa lise denkliğini kabul etmiyor. Öğrencinin lisenin başından itibaren bilgilenmesi gerekir.”
Öğrencilerin yurtdışındaki okullarda dikkat etmesi gereken kurallara dikkat çeken Aslıhan Özenç, “Örneğin İtalya’da tıp fakülteleri kısıtlı kontenjanla öğrenci alıyor ve bu öğrencileri sınava tabi tutuyorsa kaliteli, dünya sıralamasında bilinen tıp fakültelerinin hepsinin bunu yapıyor” diye konuştu.
Diploma denkliği konusunda da uyarılarda bulunan Özenç, “Kolay girişli, hazır diplomalı bir tıp eğitimi hayal eden öğrenciler kendilerini kandırır. Bu öğrencilerin diploma denkliğinde sorun çıkar. Öğrenci ve velilerin, “insan sağlığı ile ilgili bölümlerde ‘gel diplomanı al’ teklifinin gerçek olmayacağını baştan bilmeleri lazım” dedi.
